Kto choć raz spotkał się z sytuacją, kiedy obiektyw nie ostrzy, ten wie, z jak dużą bezsilnością się człowiek wtedy zderza. W tym artykule wskażemy, jakie są najczęstsze powody, przez które obiektyw z system autofokus nie ostrzy. Poprawne i precyzyjne działanie każdego z elementów układu AF (elektronika, części mechaniczne, czujniki, położenie luster, itd.) jest podstawą sprawnego działania automatycznego ustawiania ostrości. Na wstępie chcielibyśmy wyeliminować te przypadki, w których nieprawidłowe funkcjonowanie opiera się na ustawieniach aparatu lub obiektywu. Pierwszym z nich jest przełącznik trybu ustawiania ostrości (AF/MF) na obudowie aparatu lub obiektywu.

Polecamy upewnienie się, czy przełącznik ten jest ustawiony na AF. Drugim jest limiter, którego zadaniem jest ograniczanie zakresu działania systemu AF (dzięki czemu obiektyw szybciej ostrzy). Innym przypadkiem jest skonfigurowanie aparatu, by korzystał z systemu AF tylko w trakcie wciskania wybranego przycisku – najczęściej AF-ON. Nie wszystkie aparaty mają taką możliwość, ale polecamy zweryfikowanie tego ustawienia we własnym aparacie.

W przypadku aparatów firmy Canon pozycja ta może być opisana jako: „Ustawienia własne; Naciśn. Migawski do połowy/ pomiar i AF start”, natomiast w aparatach firmy Sony: “AF ze spustem: WYŁ.”.

Problem w komunikacji między aparatem, a obiektywem

Zarówno poprawne zamocowanie obiektywu, jak i czystość portów (styków), ma ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania i współpracy obu elementów.

Brak reakcji systemu AF może być wywołane zaburzeniem komunikacji między aparatem a obiektywem. W takiej sytuacji, poza dysfunkcją układu AF, zanika również sterowanie przysłoną – zarówno możliwość zmiany wartości przysłony, jak i wyświetlanie informacji o jej wartości na ekranie LCD lub w wizjerze. Dlatego w przypadku problemów, kiedy obiektyw nie ostrzy, warto upewnić się, że został on prawidłowo zamontowany lub styki – zarówno w obiektywie, jak i aparacie – są czyste.

Styki można wyczyścić przecierając suchą lub lekko zwilżoną (najlepiej spirytusem lub innym płynem nadającym się do czyszczenia elektroniki) ścierką.

Uszkodzony obiektyw nie ostrzy

Każdy upadek, uderzenie lub silne przeciążenie może doprowadzić do natychmiastowej albo opóźnionej w czasie usterki obiektywu. Nie ma znaczenia ani ilość, ani rozmiar śladów po takim zdarzeniu, ponieważ skala zniszczenia elementów obiektywu czasami bywa widoczna dopiero po rozłożeniu na części, a niekiedy mamy do czynienie z mikro odkształceniami, których nie da się dostrzec bez zastosowania specjalistycznego sprzętu. Obiektywy już dawno przestały być prostymi konstrukcjami optycznymi o legendarnie pancernych obudowach. Zarówno wyśrubowane parametry optyczne, jak i stosowanie dodatkowych wbudowanych systemów (silniki AF, stabilizacja, telekonwerter, limitery, itd.) doprowadziły do wysokiego poziomu skomplikowania konstrukcji. Uszkodzenie może utrudnić lub całkowicie zablokować pracę obiektywu. Z uwagi na złożoność konstrukcji, tylko obiektyw dostarczony do serwisu może zostać zdiagnozowany. Sprzęt powinien zostać sprawdzony przez techników, którzy poza wiedzą i doświadczeniem posiadają specjalistyczne narzędzia oraz oprogramowanie producenta. Niestety nie ma możliwości, by na podstawie opisu usterki lub zdjęć wnioskować, które elementy zostały uszkodzone oraz jakie środki należy zastosować, by przywrócić sprawność obiektywu.

Obiektyw nie ostrzy na nieskończoność

Do serwisu trafiają przypadki napraw, których opisem usterki jest: “obiektyw nie ostrzy na nieskończoność”. Warto tu dodać, że sprawa dotyczy ostrzenia zarówno za pomocą systemu AF, jak i ręcznie. Problemy, których objawy utrudniają korzystanie z pełnego zakresu ostrości, mogą być spowodowane rozregulowaniem elementów odpowiedzialnych za ustawianie ostrości. W przypadku obiektywów, których przednia soczewka wraz z ustawianiem ostrości się obraca, może dojść do uszkodzenia przez użytkownika (np. w trakcie dokręcania/odkręcania filtrów z przedniej soczewki), które skutkować będzie brakiem ostrości lub celności AF. W przypadku obiektywów zmiennoogniskowych częstym objawem rozregulowania jest problematyczne funkcjonowanie tylko w wybranych zakresach ogniskowych, a w pozostałych obiektyw nie przejawia żadnych odstępstw. Bez względu na objawy, konieczna będzie wizyta obiektywu w serwisie.

Aktualizacja oprogramowania obiektywu

Aktualnie produkowane obiektywy coraz częściej posiadają możliwość wprowadzania zmian wbudowanego oprogramowania. Możliwość aktualizacji firmware obiektywu daje producentowi otwartą furtkę w przypadku problematycznego działania z danymi korpusami, naprawienia błędów oprogramowania lub optymalizacji funkcjonowania. Aktualizacja oprogramowania obiektywu odbywa się przez specjalne przystawki (dodatkowe akcesoria) lub korpus aparatu (np. obiektywy producentów aparatów). Mimo iż zmiana oprogramowania obiektywów dostępna jest dla fotografów od raptem kilku lat, to nieraz dochodziło do sytuacji, że nowy firmware usprawniał funkcjonowanie obiektywów, przyśpieszał prędkość ostrzenia lub całkowicie eliminował nieprawidłowe działanie, kiedy w specyficznych warunkach obiektyw nie ostrzy. Dlatego zawsze warto na bieżąco aktualizować oprogramowanie – zarówno korpusu aparatu, jak i obiektywu (o ile to możliwe). Oprogramowanie należy pobierać wyłącznie z oficjalnych stron producentów. Autoryzowany serwis obiektywów Canon, Sony, Tamron oraz Samyang w trakcie trwania gwarancji, oferuje bezpłatną oraz bezpieczną aktualizację.

Podsumowując, jeśli Twój obiektyw nie ostrzy:

• sprawdź przełącznik AF/MF zarówno na korpusie aparatu, jak i na obiektywie,
• jeśli Twój obiektyw posiada limiter zakresu pracy AF, sprawdź jego aktualne ustawienie,
• upewnij się, jakie jest ustawienie funkcji wyzwalania ostrości oraz przycisku AF-ON,
• zweryfikuj, czy obiektyw został poprawnie zamontowany w bagnecie,
• regularnie czyść styki w korpusie aparatu oraz obiektywach,
• uszkodzenie (np. po upadku) może występować od razu po zdarzeniu lub dopiero w dłuższej perspektywie czasowej,
• problem z ostrzeniem na nieskończoność należy rozwiązywać wyłącznie w wyspecjalizowanym serwisie,
• aktualizacja oprogramowania może wprowadzać szereg usprawnień, również w przypadku problemów z ostrzeniem, dlatego warto posiadać aktualny firmware.